Beeld analyse

Ik heb voor dit werk gekozen, omdat ik het een heel mooi schilderij vind en het spreekt mij erg aan. Wat mij vooral aanspreekt zijn de personen die je als het ware "aanstaren". Wat mij niet aanspreekt uit het schilderij is de ruimte waar de mannen zich bevinden.

Het schilderij is een groepsportret van vijf heren van het Amsterdamse lakengilde die de keuring deden van het laken, en hun bediende. De vijf heren waren waardijns, ze waren allemaal gelovig. Hun namen zijn (v.l.n.r.): Jacob van Loon (1595-1674), Volckert Jansz. (1605-1681), Willem van Doeyenburg (1616-1687), Jochem de Neve (1629-1681) en Aernout van der Meye (1625-1681). Op de achtergrond in het midden, zonder hoed maar met Solideo, staat hun bediende, Frans Hendricksz. Bel (1629-1701). Bel had de dienstwoning tot zijn beschikking en leefde zijn leven in het Staalhof.

Het portret was bedoeld voor het Staalhof in de  Staalstraat in Amsterdam, de locatie waar de staalmeesters de kwaliteit en de kleur van het aangeboden laken controleerden. Het (blauwe of zwart geverfde) laken is een effen wollen stof die door een langdurige bewerking dicht, warm en glanzend geworden is. Om de kwaliteit van verschillende partijen laken te vergelijken gebruikten ze 'stalen', proeflappen - vandaar hun naam, staalmeesters.

Rembrandt hield vermoedelijk rekening met de plek op de muur die het schilderij zou krijgen, want hij koos voor een perspectief met een vrij laag gezichtspunt, zodat de beschouwer van onderen tegen de tafel aankijkt en de staalmeesters, die groter zijn afgebeeld dan in werkelijk, in gewichtigheid alleen maar toenemen. Hij heeft vermoedelijk ook de lichtinval afgestemd op de werkelijke lichtinval op de plek waar het doek van oorsprong zou komen te hangen. Ook zou de achtergrond van het doek overeenkomen met de oorspronkelijke inrichting van de kamer in het Staalhof. Het werk hing vermoedelijk vrij hoog in deze ruimte boven een schoorsteenmantel, daardoor had het perspectief nog een praktische functie: zo kwam het overeen met de blikrichting van de kijker in de kamer. Het tafelblad zelf is niet zichtbaar, maar wel het tafelkleed wat erop ligt.

Op het schilderij is ook kleding te zien. Vijf heren hebben hoeden op, een witte kraag om hun nek en een toga aan. Hun bediende heeft ook een witte kraag om de nek met een toga en een solideo op zijn hoofd.

De aandacht op het schilderij wordt getrokken door het oplichtende deel van het tafelkleed. Ook is er in het schilderij een variatie van textuur met kloddertjes, veegjes en afgeschraapte laagjes verf. Wat ook de aandacht trekt zijn de indringende gezichten van de heren.

Ik heb dit schilderij dus gekozen, omdat ik het een mooi schilderij vind, maar het spreekt mij vooral aan. Wat mij aanspreekt zijn de indringende gezichten van de heren. Ik wilde meer over dit schilderij te weten komen, want ik wilde weten wie die mannen waren en wat ze deden in die tijd. Dat interesseerde mij dus heel erg. Bovendien dacht ik bij mijzelf dat die mannen niet zomaar geschilderd waren, er moest wel een verhaal bij horen. Het werk van Rembrandt van Rijn vind ik heel mooi, en dit werk is er een van.